Hội chứng thị giác màn hình là bệnh lý về mắt nghiêm trọng dễ mắc phải hiện nay khi tỉ lệ người sử dụng máy tính, điện thoại ngày càng tăng nhanh.

Với sự phát triển của công nghệ và kỹ thuật, rất nhiều người thường gặp phải những triệu chứng khó chịu, mệt mỏi khi sử dụng các thiết bị điện tử sau 3-4h làm việc liên tục mà không sử dụng kính cản ánh sáng xanh. Hội đồng nhãn khoa mỹ đã đề cập đến những hiện tượng này như hội chứng thị giác màn hình…

Khoảng 80% người Mỹ trưởng thành có thời gian sử dụng máy tính và điện thoại 4-5 giờ mỗi ngày và 67% sử dụng cả hai thiết bị cùng một lúc và 59% có những hiện tượng nhức mỏi mắt thường xuyên.

Hội chứng thị giác màn hình là gì?

Hội chứng thị giác màn hình bao gồm các hội chứng liên quan đến thị lực và các triệu chứng, bệnh lý của mắt liên quan đến việc tiếp xúc thường xuyên với các thiết bị màn hình điện tử khác như: máy tính bảng, điện thoại, tivi,…

Trong hội chứng thị giác màn hình bao gồm cả hội chứng thị giác màn hình máy tính – Computer Vision Syndrome (mà nhiều người thường gọi là hội chứng CVS) và các hội chứng liên quan đến thị lực và các triệu chứng, bệnh lý của mắt liên quan đến việc tiếp xúc thường xuyên với các thiết bị màn hình điện tử khác như: máy tính bảng, điện thoại, tivi…

Triệu chứng của hội chứng thị giác màn hình

Hội chứng thị giác màn hình thường làm ảnh hưởng đến sự tập trung khi làm việc, chất lượng lao động cũng như cuộc sống của người sử dụng máy vi tính bị giảm sút. Những người mắc hội chứng thị giác màn hình thường có những triệu chứng sau:

– Mỏi mắt: Biểu hiện đầu tiên của hội chứng thị giác màn hình đó là mỏi mắt vì nhìn vào máy tính liên tục trong nhiều giờ liền.

– Nhìn mờ: Mắt bị mờ nhưng không suy giảm thị lực có thể là biểu hiện của hội chứng rối loạn thị giác do máy tính. Làm việc với máy tính đòi hỏi mắt liên tục tập trung, di chuyển mắt để nhìn. Làm việc với máy tính làm mắt mỏi nhiều hơn đọc sách hay đọc báo vì màn hình có thêm các yếu tố như độ tương phản, độ chớp sáng và độ chói khiến mắt dễ bị mờ hơn.

– Khô mắt: Mỗi người chớp mắt trung bình 14 lần/ phút. Chớp mắt là phản ứng tự nhiên của cơ thể giúp nước mắt tiết ra và trải đều trên bề mặt mắt. Tuy nhiên, khi dùng máy tính, mắt chúng ta chỉ chớp 6 lần mỗi phút. Mắt chớp ít hơn khiến nước mắt không đủ để cung cấp lên bề mặt mắt dẫn đến mắt bị khô, dễ bị kích ứng.

– Nhức đầu: Có thể bạn sẽ bị nhức đầu khi có dấu hiệu bị mắc hội chứng thị gaics màn hình. Khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính không hợp lý có thể gây ra cảm giác đau nhức đầu, mệt mỏi. Tư thế làm việc cũng như khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính không tốt sẽ khiến việc điều tiết cơ mắt đạt đến cực hạn và gây nên cơn đau đầu.

– Nhìn đôi: Nhìn đôi hay song thị là hiện tượng nhìn một vật nhưng lại thấy 2 hình ảnh, tức là xuất hiện một hình ảnh khác mờ hơn bên cạnh hình ảnh thật. Nhìn đôi xảy ra khi cơ mắt bị suy yếu hoặc dây thần kinh thị giác bị tổn thương.

– Đau cổ, vai gáy: Khi mắt mờ do hội chứng thị giác màn hình, nhiều bệnh nhân thường điều chỉnh cổ, lưng để nhìn rõ hơn. Tuy nhiên việc này có thể khiến người bệnh bị đau lưng, đau cổ, mỏi vai gáy vì tư thế ngồi không đúng khi làm việc.

Nguyên nhân mắc hội chứng thị giác màn hình

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ cần tiếp xúc với màn hình của các thiết bị điện tử trên 3 giờ mỗi ngày, mắt sẽ có 90% nguy cơ bị suy giảm thị lực. Thực trạng này gióng lên hồi chuông báo động về việc suy yếu thị lực của đôi mắt – nguy cơ dẫn đến mù lòa do mắt bị tác động bởi ánh sáng nguy hiểm (được gọi là ánh sáng xanh) phát ra từ các thiết bị màn hình như: máy tính, máy tính bảng, điện thoại, tivi,… hoặc ánh sáng từ đèn LED, đèn huỳnh quang.

Ngoài ra còn có một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc Hội chứng thị giác màn hình bao gồm: vị trí đặt máy tính không đúng, ngồi sai tư thế, mắt có tật khúc xạ… Sự bùng nổ các thiết bị điện tử là điều tất yếu của cuộc sống hiện đại, song lại “kéo theo” hội chứng thị giác màn hình và gây ra các vấn đề, bệnh lý về mắt nghiêm trọng.

Đối tượng dễ mắc hội chứng thị giác màn hình

Dân văn phòng không chỉ dễ mắc các bệnh liên quan đến cột sống, tim mạch mà còn dễ mắc bệnh về thị giác. Lý giải cho việc này, nhân viên văn phòng thường làm tại không gian kín trong một thời gian kéo dài từ 8 – 11 tiếng mỗi ngày. Dễ dàng nhận thấy việc ngồi ì một chỗ kéo dài, làm việc trong môi trường thiếu không khí trong lành kéo theo bệnh lý ngày càng nặng hơn.

Đặc biệt, đối tượng này dễ mắc các bệnh lý về mắt, trong đó có hội chứng thị giác màn hình. Do mắt bị tác động bởi ánh sáng nguy hiểm (ánh sáng xanh – vùng ánh sáng nhìn thấy trong phổ quang học có bước sóng từ 450nm – 495nm) phát ra từ các thiết bị màn hình như máy tính, máy tính bảng, điện thoại, ti vi… hoặc ánh sáng nguy hiểm từ đèn LED, đèn huỳnh quang trong suốt thời gian làm việc (8-11h mỗi ngày).

Phòng ngừa hội chứng thị giác màn hình

Những nghiên cứu về vai trò của tế bào biểu mô sắc tố võng mạc đã xác định nguyên tắc đúng trong phòng ngừa hội chứng thị giác màn hình. Cần chủ động chăm sóc, bảo vệ võng mạc từ bên trong bằng cách bổ sung dưỡng chất qua ăn uống, nuôi dưỡng mắt sáng khỏe từ bên trong bằng việc chăm sóc đôi mắt mỗi ngày.

Điều chỉnh tư thế làm việc, cho mắt thời gian nghỉ ngơi, tránh các tác nhân gây hại như khói bụi, thuốc lá, rượu bia… Cần có chế độ thăm khám định kỳ cũng rất hữu ích, góp phần bảo vệ thị lực giúp cho mắt sáng khỏe.

Bên cạnh đó, với bệnh hội chứng thị giác màn hình cần có chế độ sử dụng màn hình máy tính, các thiết bị điện tử một cách khoa học:

– Sau khi dùng máy tính khoảng 20 – 30 phút nên nhìn ra hướng khác và cho mắt rời khỏi màn hình khoảng 2 – 5 phút.

– Chớp mắt thường xuyên để tránh tình trạng mắt bị khô, nên bổ sung độ ẩm cho mắt bằng cách sử dụng nước mắt nhân tạo.

– Cần giữ tư thế làm việc cũng như khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính phù hợp giúp việc điều tiết cơ mắt được tốt hơn, hạn chế đau đầu, mỏi mắt.

– Nên sử dụng ghế tựa, có đệm lưng khi ngồi học hoặc làm việc. Cùng với đó, hãy chú ý điều chỉnh tư thế khi ngồi máy tính, không nên ngồi một chỗ quá lâu, hãy vận động sau mỗi 45 – 60 phút.

Ánh sáng xanh là một trong những ánh sáng có năng lượng lớn nhất trong số các ánh sáng nhìn thấy được. Do vậy, chúng có thể dễ dàng xuyên qua các lớp lọc ánh sáng tự nhiên của nhãn cầu để đến đáy mắt và gây tổn thương võng mạc. Vì thế, một số biện pháp khắc phúc khi thương xuyên tiếp xúc với ánh sáng xanh như:

– Biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất là hạn chế tối đa việc nhìn vào màn hình điện tử. Tác hại của ánh sáng xanh làm rối loạn nhịp sinh học nặng nề, do vậy trong vòng 2-3 tiếng trước khi ngủ, thay vì sử dụng điện thoại, xem tivi, bạn có thể nghe radio, nghe nhạc, đọc sách báo, đi dạo, tán gẫu. Mặt khác, chúng ta có thể sự dụng một số biện pháp dưới đây cũng sẽ giúp bạn giảm thiểu được tác dụng phụ của các loại màn hình điện tử.

– Hạn chế tiếp xúc ánh sáng xanh vào buổi tối góp phần gây nên những căn bệnh hiện đại như ung thư, tiểu đường, bệnh tim, béo phì

– Cần có chiến lược sử dụng thông minh. Theo các chuyên gia khuyến cáo người sử dụng màn hình điện tử tuân theo nguyên tắc 20-20-20. Theo cách đó là cho đôi mắt nghỉ sau mỗi 20 phút, trong vòng 20s, và nhìn vật cách xa ít nhất 20 bàn chân (khoảng 6m). Chúng ta có thể nhìn qua cửa sổ hoặc nhìn quanh căn phòng.